Hoe maak je een bijna honderd jaar oude, 38 meter hoge watertoren energie-nul? Sinds 2015 is Nico Eurelings de bevlogen eigenaar van het rijksmonument De Reus van Schimmert uit 1927. Ook is hij mede-eigenaar van leverancier van duurzame energiesystemen New Energy Systems in Schimmert. Hij is dus in feite zijn eigen opdrachtgever. “Ik wilde wat terugdoen voor het dorp waar ik met veel plezier woon.” Een vorm van maatschappelijk ondernemen, waarbij alles zou draaien om duurzaamheid. Eurelings kocht de toren en verbouwde het monument tot een belevings- en educatiecentrum met als thema ‘eten en drinken van zover je kunt kijken’. Het is dé plek voor streekproducten, die ook de menukaart van het restaurant bepalen en centraal staat in het proeflokaal, het streekproductenplein, het 4D-smaaktheater, de brouwerij en de toproofbar. “We willen geen footprint achterlaten. Daar hoort dan natuurlijk ook een energie-nul gebouw bij.”
Eurelings: “Aan een rijksmonument mag je niet veel veranderen. We mochten niet aan de buitenste schil en de binnenmuren komen. We konden dus geen isolatie voor de muren zetten of uitgebreid leidingen en units over de muren heen aanleggen. Wel konden we de onderste vloer en het dak isoleren. Dat was ook nog een uitdaging, want de toren telt acht verdiepingen.” Veel ruimtes zijn klein. Belangrijk was daarom ook dat de installaties geen oppervlakteruimte in beslag namen.
Vloerverwarming bleek de oplossing voor alle restricties. In totaal is 1.000 vierkante vloerverwarming gelegd. “Uit onze calculatie, bevestigd door berekeningen van Daikin, bleek dat we in totaal vier Daikin Monoblocs nodig hadden: drie voor de bovenste drie verdiepingen en één grote van 63 kW voor de onderste vijf. Beneden hebben we een Daikin warmtepompboiler geplaatst voor het warm water van de keuken. Die staat bij de pompenheader en buffervat van de grote Monobloc in een technische ruimte. De drie andere Monoblocs staan op het bordes buiten, helemaal bovenin de toren. Die hebben we voorzien van een folie met de kleur van het gebouw, zodat ze niet opvallen. Het is tenslotte een rijksmonument.” De vloerverwarming zorgt zomers ook voor topkoeling.
Eurelings: “Bij New Energy Systems hebben we al eerder de keuze gemaakt om altijd met all electric-pompen van Daikin te werken. We zijn daarbij niet over één nacht ijs gegaan. We hebben een uitgebreide analyse gedaan op meer dan twintig aandachtspunten: van productengamma, duurzaamheid en toepassingsmogelijkheden tot kwaliteit en service. Daaruit kwam Daikin voor ons als beste naar boven.”
De Reus van Schimmert is nu energieneutraal. De basis daarvoor zijn de Daikin Monoblocs, de vloerverwarming en de vele zonnepanelen op de bijgebouwen van de watertoren. Eurelings: “Alles is elektrisch, ook in de keuken, en draait op onze eigen groene stroom. We hebben voor 130.000 kWh zonnepanelen op onze loodsen liggen. Overal gebruiken we ledverlichting en de brouwerij werkt met een warmteterugwinningsysteem. Duurzamer kan het allemaal niet.”
Het resultaat is een energieneutraal rijksmonument om trots op te zijn. In de toren heerst een optimaal leefklimaat zonder het milieu te belasten. Eurelings: “In september wonnen we de Open Monumentendag Duurzaamheidsprijs 2022. Het thema was: Duurzaamheid, met de bijpassende slogan: ‘Duurzaam duurt het langst’. Dat is precies waar het bij ons om draait, zowel in gebouw als in gebruik en in bedrijfsvoering.”
